Zagrożenie związane z rozprzestrzenianiem się koronawirusa dotarło również do Austrii i stawia świat pracy przed nowymi wyzwaniami. Nagle zaostrzone, zmienione przepisy prawa pracy, kwarantenny, zamykane przedsiębiorstwa powodują niepewność, brak rozeznania i strach zarówno po stronie pracodawców jak i pracowników.

W ostatnich dniach jestem konfrontowana ze zwiększoną ilością zapytań odnośnie właśnie prawa pracy w Austrii. Dlatego postanowiłam podsumować najczęściej stawiane mi pytania i udzielić na nie pisemnie odpowiedzi.

Równocześnie zwracam uwagę na fakt, że odpowiedzi udzielam na podstawie obecnych przepisów które częściowo weszły w życie niedawno z powodu na awaryjną sytuację wynikającą z rozprzestrzeniania się koronawirusa w Austrii. Przepisy te mogą zatem ulec zmianie, dlatego też aktualność powyższych informacji (stan: 18.03.2020) nie jest gwarantowana przeze mnie. Zastrzega się również, że zapis nie zastąpi porady prawnej.

Czy pracodawca może odesłać mnie do domu jeśli nie jestem chory i gotowy do pracy?

Pracodawca ma prawo odesłania pracownika do domu, również jeśli pracownik nie wykazuje objawów choroby („Dienstfreistellung”- „zwolnienie od obecności w pracy” w przeciwieństwie do zwolnienia chorobowego, czyli „Krankenstand”). Wtedy jednak jest on zobowiązany do kontynuowania wypłacania pracownikowi dotychczasowego zarobku.

Boję się, że się zarażę koronawirusem. Cz mogę z tego powodu odmówić wykonywania pracy i zostać w domu?

Z reguły pracownik jest zobowiązany w dalszym ciągu do wykonywania pracy. Wyjątek stanowi faktyczne niebezpieczeństwo zarażenia się bezpośrednio w miejscu pracy (na przykład gdy pracodawca nie zadba o odpowiednią ochronę pracownika (przykładowo zabiezpieczenie poprzez stosowanie odpowiedniej higieny, noszenie maski, etc.). Również jeśli pracownik cierpi na przewlekłą chorobę i już przez własny stan zdrowia jest bardziej narażony na zarażenie się chorobą koronawirusa niż inny kolega jest wskazane, aby skontaktował się on niewzłocznie ze swoim lekarzem i uzyskał od niego odpowiednie zaświadczenie, które może on przedłożyć pracodawcy.

Pracodawca ma wtedy obowiązek aby chronić pracownika przed zwiększonym ryzykiem zakażenia i przykładowo zaoferować pracę zdalną, zaproponować skrócony czas pracy („Kurzarbeit”) lub odesłać tymczasowo do domu („Dienstfreistellung”)

Mój pracodawca namawia mnie obecnie do rozwiązania umowy za porozumieniem stron („Einvernehmliche Auflösung”) i twierdzi, że mnie ponownie zatrudni, jak sytuacja się uspokoi. Czy ma on do tego prawo i czy mam się zgodzić na takie rozwiązanie?

Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron podlega pewnym zasadom i przede wszystkim- jak sama nazwa wskazuje- jest możliwe wyłącznie za obopólną zgodą. Wtedy też w każdej chwili, przy zachowaniu oczywiście odpowiednich terminów oraz formalnych przepisów.

Jeśli nie ma innego rozwiązania (przykładowo pracodawca mógłby zaproponować w miarę możliwości pracę zdalną lub też pracę w niepełnym wymiarze godzin- „Kurzarbeit” przy zachowaniu stosunku pracy) i pracodawca nalega na tego typu rozwiązanie umowy można się oczywiście na to nie zgodzić. W takiej sytuacji pracodawca może również wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę („Kündigung”) bez podania przyczyny, jednak jest on wtedy zmuszony do zachowania terminów wypowiedzenia umowy („Kündigungsfristen”), przepisów ochronnych pracownika („Kündigungsschutz”), ewentualnie też jest on zobowiązany do poinformowania rady zakładowej, urząd miejsca pracy, etc.

Przy zgodzie pracownika na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron ważne jest przede wszystkim, aby pracownik dał sobie pisemnie potwierdzić ponowne zatrudnienie wraz z datą ponownego zatrudnienia („Wiedereinstellungszusage”) oraz nalegać aby pracodawca zaoferował naliczenie czasu pracy odnośnie wszelkich roszczeń pracownika („Zusammenrechnung von Dienstzeiten für alle Ansprüche”).

Na czas przerwania strosunku pracy (okres między rozwiązaniem umowy a ponownym zatrudnieniem) pracownik ma prawo do pobierania zasiłku dla bezrobotnych („Arbeitslosengeld”). Urząd miejsca pracy (AMS) pośredniczy w zależności od miejsca pracy w Austrii (region Austrii- Bundesland) po upływie terminu od sześciu tygodni do trzch miesięcy).

Należę do grupy ryzyka (mam ponad 60 lat, cierpię na inne choroby chroniczne, cukrzycę, zaburzenia krążenia, etc)- czy muszę iść do pracy?

W takim przypadku radzę koniecznie nawiązać kontakt z lekarzem dotychczasowej opieki i sprawdzić, czy wystawi on zaświadczenie o niezdolności do pracy. Jeśli takie zaświadczenie zostanie wystawione, należy je niezwłocznie przesłać do pracodawcy. Również w przypadku gdy lekarz nie poświadczy zupełnej niezdolności do pracy ale zaleci jej ograniczenie radzę takie pisemne poświadczenie wysłać do pracodawcy.Pracodawca ma obowiązek ochrony pracownika. Również przed zakażeniem. Zatem powinien on zaoferować pracownikowi pracę w niepełnym wymiarze, pracę zdalną, tymczasowe zwolnienie od wykonywania pracy („Dienstfreistellung”), etc.

W mojej firmie została ogłoszona kwarantanna lub mój region, w którym pracuję/ mieszkam został zamknięty ze względu na koronęwirusa. Co mam zrobić w danym przypadku?

Jeśli firma została objęta kwarantanną i pracownik został odesłany do domu pracodawca jest zobowiązany do kontynuowania wypłaty wynagrodzenia. Podstawą do wypłaty jest wtedy austriacka ustawa o epidemii („Epidemiegesetz”). Pracodawca otrzyma wtedy zwrot kosztów od państwa. Rozliczenie dotyczy również osoby wykonujące prace zlecone.

Jeśli pracownik mieszka w strefie objętej kwarantanną a firma nie jest nią objęta radzę natychmiast skontaktować się z pracodawcą i poinformować go (najlepiej pisemnie, mailowo) o niemożliwości stawienia się do pracy z powodu kwarantanny. To samo następuje w przypadku gdy firma znajduje się na obszarze objętym kwarantanną a miejsce zamieszkania pracownika nie jest nią objęte: również wtedy pracownik nie ma możliwości dotarcia na miejsce pracy i musi on tym poinformować pracodawcę. W obu przypadkach pracodawca ma obowiązek kontynuowania wypłaty zarobku.

Właśnie stałem się bezrobotny/bezrobotna. Gdzie mam się zgłosić?

Aby uzyskać zasiłek dla bezrobotnych należy złożyć wniosek do austriackiego urzędu pracy (AMS). W obliczu obecnej sytuacji wniosek można złożyć pisemnie (mailowo) lub telefonicznie (dotychczas wniosek składało się wyłącznie osobiście).Można również założyć eAMS- Konto. Dalsze informacje pracownik uzyska bezpośrednio na stronie internetowej AMS.Także ważne: AMS akceptuje obecnie również spóźnione wnioski.